Türkiye bir sarsıntılar ülkesidir ve bu durum nasıl acı sonuçlara yol açabilir. Kahramanmaraş merkezli depremler bir kez daha gördük. 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler, Kahramanmaraş başta olmak üzere en az 11 ilde büyük yıkıma neden oldu. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verilerine göre 6 Şubat depremlerinin maliyeti, 100 binden fazla binaoldu.
100 binden fazla binanın yıkılmış olması ya da acil yıkım kararı alınmış olması bu binaların hepsinin çürümüş olduğu anlamına geliyor. gelmiyor . Hatta bazı binalar ne yazık ki yanlarındaki binalar yüzünden yıkıldı. Aslında çoğunuz izlemişsinizdir; Sarsıntı anında çekilen bazı binalarda çok şiddetli gümbürtülerin olmasının nedeni buydu. Binalar birbirine çarpıyor” çekiç etkisidiyerek depremin şiddetini önemli ölçüde artırdı.
Peki nedir bu çekiçleme etkisi? Sarsıntı bilançoyu nasıl artırdı?
Hem Türkiye’de hem de diğer ülkelerde sıra evler yaygındır. Bazı sokakları bilirsiniz; Üst üste yapılmış onlarca ev var. Bu yapılar bazen aynı kotta olurken bazen de farklı yüksekliklerdedir. “Çekme etkisi” dediğimiz şey tam olarak budur. bu binaların ortasındaoluyor.
Şiddetli sarsıntılar yüksek binaların sallanmasına neden olur. Bu çok bu normal bir şey . Ancak bazen deprem etkisinden dolayı binalar birbiriyle çarpışmaya başlar. Bazen aynı kottaki binalar, bazen de farklı yüksekliklerdeki binalar depremlerden etkilenir. Birbirine çarpmak . Bu fenomen, çekiçleme etkisi olarak bilinir.
Deprem anında yaşanan çekiçleme etkisinin en hoş örneklerinden biri:
Birbirinden bağımsız iki binanın çekiçleme etkisi bitişik inşa edildiği için yaşadı. Basit bir örnek verelim: Üst binalar tek temel üzerine yapılsa bütün olarak sallanırdı. Ancak birbirine bitişik iki farklı temel ile bağımsız sütunlarbu duruma yol açmıştır.
Yükseklik farkı ne kadar büyük olursa, çekiçlemeden kaynaklanan hasar o kadar büyük olur!
Sarsıntı anında çekiçleme etkisinin neden olduğu ekstra hasar birçok değişkene bağlıdır. Bu kapsamda aynı kottaki iki bina birbirine bağlanmıştır. çatıdan düşecek . Ancak boy farkı arttıkça bu durum değişmektedir. Yüksek bina alttaki binaya çarptığı yerden hasar alır. dayanamamak . Böyle bir durumda yıkım kaçınılmaz olacaktır.
Unutulmamalıdır ki; Şiddetli bir deprem sırasında bina hangi yol yanlış Ne zaman sallanacağını bilmek zor. Çekiç etkisi ile orta katları prestijle yıkılan bir bina, çevredeki binalara da çökebilir. İşte hasarın boyutu birkaç kat artacak.
Çekiçleme etkisi çok kolay bir şekilde absorbe edilebilir.
Çekiç etkisinden kaynaklanan riskler çok kolay bir şekilde ortadan kaldırılabilir. Uygulanabilecek ilk önlem binaların ortasındadır. koymak yeterlidir . Bu sayede binaların birbiriyle çarpışması engellenebilir. Bu yapılamıyorsa deprem derz uygulamaları ve sismik izolasyon sağlanabilir . Böylece büyük sarsıntıların etkileri bir ölçüde azaltılabilir.
Deprem derzi hakkında detaylı bilgi almak isterseniz aşağıdaki içeriğimizi inceleyebilirsiniz:
